Bệnh căn
Vi khuẩn
Phổ biến nhất. Vi khuẩn và độc tố của nó xâm nhập vào tủy qua ba đường:
Trực tiếp qua ống ngà.
Sự khu trú của vi khuẩn trong máu -> vào tủy răng.
Sự lan tràn của bệnh nha chu vào tủy.
Tự tạo
Do sự điều trị không đúng.
Mài răng: răng mài khô, nóng quá mức do ma sát.
Lấy dấu.
Miếng trám cộm.
Chấn thương khớp cắn, tai nạn.
Không rõ nguồn gốc: vd nội tiêu.
Lâm sàng
Viêm tủy có hồi phục
Đau tự nhiên thoáng qua từ 3-5 phút, đau tăng khi có kích thích (ngọt, chua, nóng, lạnh ..v..v), hết kích thích vẫn còn đau kéo dài một phút. Tính chất đau : đau nhói khu trú.
Trên phim không có dấu hiệu bệnh lý.
Không có tiền sử cơn đau trước đây
Viêm tủy không hồi phục
Cấp:
Đau tự phát.
Khi có kích thích cơn đau khởi phát và tiếp tục kéo dài khi hết kích thích. Đặt biệt rất đau với nóng.
Tính chất đau: đau nhói hay âm ỉ, khu trú hay lan tỏa. Đau từng cơn liên tục.
Mãn:
Nếu dịch viêm không được dẫn lưu, sau một thời gian tình trạng cấp tính sẽ chuyển sang giai đoạn im lặng, không có triệu chứng.
Chẩn đoán: dựa vào bệnh sử, tia X, lâm sàng.
Các dạng: Viêm tủy triển dưỡng.
Nội tiêu.
Vôi hóa ống tủy.
Bệnh lý vùng quanh chóp
Bệnh căn
Nhiễm khuẩn
Biến chứng từ bệnh lý tủy.
Bệnh nha chu.
Sang chấn
Mạnh.
Nhẹ, liên tục (chấn thương khớp cắn, miếng trám cộm).
Điều trị răng
Đưa dụng cụ điều trị đi quá chóp.
Đẩy mô tủy hoại tử ra vùng chóp.
Đẩy thuốc ra vùng chóp.
Lâm sàng
Viêm quanh chóp cấp (viêm khớp)
Có thể gặp ở một răng sống (do miếng trám cao, nghiến răng, cắn trúng sạn …) hay ở một răng tủy chết.
Dây chằng nha chu bình thường nhưng gõ rất đau, không dám cắn mạnh, răng lung lay và trồi. Cơn đau liên tục có lúc giảm nhưng không hết hẳn.
Chẩn đoán phân biệt với viêm tủy cấp.
Abces quanh chóp cấp: nặng nhất
Là kết quả của viêm quanh chóp cấp ở giai đoạn tiến triển trên một răng đã hoại tử tủy, có tình trạng viêm có mủ và lan tràn.
Đau dữ dội khi gõ, sờ. Tiến triển nhanh từ nhẹ đến sưng dữ dội. Biểu hiện toàn thân: sốt, mệt mỏi, có thể nổi hạnh dưới cằm hay dưới hàm, mặt sưng.
Viêm quanh chóp mãn
Là tình trạng viêm không có triệu chứng và lâu dài quanh chóp. Tuy nhiên hơi đau khi gõ sờ.
Răng có lỗ sâu, bình thường không có triệu chứng, thăm khám không đau.
Film có vùng thấu quang quanh chóp (u hạt, nang)
Tủy không đáp ứng với điện.
Viêm quanh chóp mãn có mủ
Giống như viêm quanh chóp mãn nhưng có sự hiện diện một lỗ dò  chứng tỏ có sự thành lập của mủ nhưng không có triệu chứng do mủ thoát ra ngoài qua lỗ dò.
Abces tái phát
Triệu chứng giống như abces quanh chóp nhưng xảy ra sau một thời gian viêm quanh chóp mãn. Film: có vùng thấu quang.
Xơ hóa xương quanh chóp
Là tình trạng khoáng hóa xương ở vùng quanh chóp.